"Dünyanın en pahalı baharatı" olarak bilinen safranın üretimi, büyük bir titizlik ve özen gerektiriyor. Safran, boyası, yemeği, kozmetiği, ilacı ve gıdasıyla birçok alanda kullanılan, sağlık üzerinde olumlu etkileri bulunan eşsiz bir bitki olarak öne çıkıyor.
Safran ekimi Ağustos ayında gerçekleştirilirken, hasat Ekim-Kasım aylarında yapılıyor. Safranın değerli liflerine ulaşmak için yaklaşık 510 bin lifin toplanması gerekiyor. Safranın ekiminden hasadına kadar geçen süreçte özenle çalışılıyor.
Safranın köklü geçmişi, Safranbolu'da 3 bin 500 yıla kadar uzanıyor. Bizans döneminden itibaren ticari değeri olan safran, Osmanlı İmparatorluğu döneminde de büyük önem taşıyordu. Günümüzde ise "milli bitki" ünvanına layık görülen safran, Avrupa Birliği Komisyonu tarafından coğrafi işareti tescillenmiş durumda.
Safran üreticisi İsmail Yılmaz'a göre, safran soğanlarının en uygun zamanı Ağustos ayının 15-30 tarihleri arasıdır. Bir dönüm arsaya yaklaşık 200 kilogram safran soğanı dikilebilir. Ancak safranın verimi düşük olduğu için, ilk dikimde 1 kilogram safran elde etmek için 8 dönüm arsaya ihtiyaç duyulmaktadır. İkinci yılda bu miktar dörde, üçüncü yılda ise bire düşmektedir. Her bir çiçekte üç safran lifi bulunmasıyla, yaklaşık olarak 170 bin çiçekten 1 kilogram safran elde edilmektedir.
Safran üretimi, emek ve sabır gerektiren bir süreçtir. Ancak elde edilen değerli ürün, hem ekonomiye katkı sağlar hem de kültürel mirası koruma yolunda önemli bir adımdır.
Safranın faydalarından ve kullanım alanlarından bahseden Yılmaz, “Safranın en büyük özelliği hücre yenileyici olması. Sakinleştirici, yatıştırıcı ve uykusuzluğa iyi gelir. Metabolizmayı hızlandırır, vücut direncini artırır. Kanserde çok kullanılıyor. Alzaymır da kullanılıyor. Gözdeki sarı noktada ve depresanda kullanılıyor. Bunun yanında yemeklerde kullanılır. Tadından ziyade şifası için kullanılır zaten” diye konuştu.
Yılmaz, “Safranbolu safranını diğer safranlardan ayıran özellik içindeki etken maddelerin daha yüksek olmasıdır. Diğer bölgelerde üretilen safranlara göre muhtemelen iklimden dolayıdır ki safranal maddeler daha yüksek” ifadelerini kullandı.
İHA
